vault backup: 2025-05-15 22:50:27
This commit is contained in:
parent
85760a9139
commit
29433a01d9
2 changed files with 197 additions and 8 deletions
18
.obsidian/workspace.json
vendored
18
.obsidian/workspace.json
vendored
|
|
@ -13,12 +13,12 @@
|
|||
"state": {
|
||||
"type": "markdown",
|
||||
"state": {
|
||||
"file": "notes/HISTORIA 16.05.2025.md",
|
||||
"file": "notes/POLSKI 16.05.2025.md",
|
||||
"mode": "source",
|
||||
"source": false
|
||||
},
|
||||
"icon": "lucide-file",
|
||||
"title": "HISTORIA 16.05.2025"
|
||||
"title": "POLSKI 16.05.2025"
|
||||
}
|
||||
}
|
||||
]
|
||||
|
|
@ -113,12 +113,12 @@
|
|||
"state": {
|
||||
"type": "outgoing-link",
|
||||
"state": {
|
||||
"file": "notes/HISTORIA 16.05.2025.md",
|
||||
"file": "notes/POLSKI 16.05.2025.md",
|
||||
"linksCollapsed": false,
|
||||
"unlinkedCollapsed": true
|
||||
},
|
||||
"icon": "links-going-out",
|
||||
"title": "Outgoing links from HISTORIA 16.05.2025"
|
||||
"title": "Outgoing links from POLSKI 16.05.2025"
|
||||
}
|
||||
},
|
||||
{
|
||||
|
|
@ -142,13 +142,13 @@
|
|||
"state": {
|
||||
"type": "outline",
|
||||
"state": {
|
||||
"file": "notes/HISTORIA 16.05.2025.md",
|
||||
"file": "notes/POLSKI 16.05.2025.md",
|
||||
"followCursor": false,
|
||||
"showSearch": false,
|
||||
"searchQuery": ""
|
||||
},
|
||||
"icon": "lucide-list",
|
||||
"title": "Outline of HISTORIA 16.05.2025"
|
||||
"title": "Outline of POLSKI 16.05.2025"
|
||||
}
|
||||
},
|
||||
{
|
||||
|
|
@ -226,10 +226,12 @@
|
|||
"obsidian42-brat:BRAT": false
|
||||
}
|
||||
},
|
||||
"active": "801cb97c4f56dcb9",
|
||||
"active": "0af38a9755868e2b",
|
||||
"lastOpenFiles": [
|
||||
"notes/HISTORIA 16.05.2025.md",
|
||||
"notes/HISTORIA 16.05.2025.md",
|
||||
"notes/MAEMATYKA.md",
|
||||
"Excalidraw/Drawing 2025-05-15 22.46.50.excalidraw.md",
|
||||
"Excalidraw",
|
||||
"2025-05-16.md",
|
||||
"notes/POLSKI 16.05.2025.md",
|
||||
"Welcome.md"
|
||||
|
|
|
|||
|
|
@ -0,0 +1,187 @@
|
|||
### **Romantyzm**
|
||||
|
||||
1. **Początki**:
|
||||
|
||||
- Europa: koniec XVIII w. (1789 r. – rewolucja francuska).
|
||||
|
||||
- Polska: 1822 r. (wydanie „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza), koniec – 1863 r. (powstanie styczniowe).
|
||||
|
||||
2. **Cechy romantyzmu**:
|
||||
|
||||
- **Irrationalizm**: wiara w uczucia, intuicję, tajemnice, to, co niezwykłe i mistyczne.
|
||||
|
||||
- **Indywidualizm**: wyjątkowość jednostki, która nie podporządkowuje się normom.
|
||||
|
||||
- **Bunt młodych**: przeciwko ustalonym porządkom.
|
||||
|
||||
- **Ludowość**: inspiracja kulturą ludową, jej tradycjami, obyczajami i wierzeniami.
|
||||
|
||||
- **Orientalizm**: fascynacja kulturą Wschodu.
|
||||
|
||||
- **Historyzm**: zainteresowanie przeszłością, zwłaszcza średniowieczem.
|
||||
|
||||
3. **Porównanie oświecenia i romantyzmu**:
|
||||
|
||||
|**Oświecenie**|**Romantyzm**|
|
||||
|---|---|
|
||||
|Wiara w rozum i naukę|Wiara w uczucia, intuicję|
|
||||
|Inspiracja antykiem|Nawiązania do średniowiecza|
|
||||
|Bohater: filozof, uczony|Bohater: samotny poeta, buntownik|
|
||||
|Klasycyzm: harmonia, ład|Ekspresja, dynamika, tajemniczość|
|
||||
|
||||
|
||||
---
|
||||
|
||||
### **Adam Mickiewicz – informacje**
|
||||
|
||||
1. **Życiorys**:
|
||||
|
||||
- Urodził się w **1798 r.** w Zaosiu lub Nowogródku.
|
||||
|
||||
- Studiował w Wilnie, gdzie działał w Towarzystwie Filomatów (organizacja patriotyczna).
|
||||
|
||||
- Zesłany do Rosji za działalność niepodległościową.
|
||||
|
||||
- Podczas zesłania napisał m.in.:
|
||||
|
||||
- _Sonety krymskie_ (1826 r.),
|
||||
|
||||
- _Konrad Wallenrod_ (1828 r.).
|
||||
|
||||
- Podróżował po Europie (Niemcy, Włochy, Szwajcaria).
|
||||
|
||||
- Mieszkał w Paryżu, gdzie tworzył dla emigracji:
|
||||
|
||||
- _Dziady cz. III_ (1832 r.),
|
||||
|
||||
- _Pan Tadeusz_ (1834 r.).
|
||||
|
||||
- Interesował się mistycyzmem i mesjanizmem.
|
||||
|
||||
2. **Waże utwory**:
|
||||
|
||||
- **„Romantyczność”** (1822 r.):
|
||||
|
||||
- Uznana za początek polskiego romantyzmu.
|
||||
|
||||
- Opowiada o dziewczynie widzącej ducha ukochanego.
|
||||
|
||||
- Główne idee: uczucia i wiara ważniejsze niż rozum.
|
||||
|
||||
- Zawiera elementy ludowe i fantastyczne.
|
||||
|
||||
- **„Świtezianka”** (1822 r.):
|
||||
|
||||
- Ballada o nimfie wodnej, która karze niewiernego młodzieńca.
|
||||
|
||||
- Motyw winy i kary, ludowe wierzenia, związek człowieka z naturą.
|
||||
|
||||
|
||||
---
|
||||
|
||||
### **Ballada – cechy i realizacja (np. „Świtezianka”)**
|
||||
|
||||
1. **Cechy ballady romantycznej**:
|
||||
|
||||
- Połączenie epiki, liryki i dramatu.
|
||||
|
||||
- Elementy fantastyczne (duchy, zjawy).
|
||||
|
||||
- Ludowość (inspiracja baśniami, legendami).
|
||||
|
||||
- Obecność narratora i dialogów.
|
||||
|
||||
- Współistnienie świata realnego i nadprzyrodzonego.
|
||||
|
||||
- Nastrojowość (tajemniczość, groza).
|
||||
|
||||
2. **Przykład: „Świtezianka”**:
|
||||
|
||||
- Fabuła: młodzieniec łamie przysięgę wobec nimfy wodnej i zostaje ukarany.
|
||||
|
||||
- Morał: kara za zdradę i złamanie słowa.
|
||||
|
||||
- Elementy: przyroda jako żywioł, ludowa moralność.
|
||||
|
||||
### **„Sonety krymskie” (1826 r.)**
|
||||
|
||||
1. **Geneza**:
|
||||
|
||||
- Napisane podczas zesłania Mickiewicza w Rosji, inspirowane podróżą na Krym.
|
||||
|
||||
- Ukazują egzotykę Wschodu oraz refleksje poety-wygnańca.
|
||||
|
||||
2. **Cechy**:
|
||||
|
||||
- **Forma**: cykl 18 sonetów (połączenie sonetu włoskiego i francuskiego).
|
||||
|
||||
- **Tematyka**:
|
||||
|
||||
- Kontrast między pięknem przyrody a tęsknotą za ojczyzną (np. „Stepy akermańskie”).
|
||||
|
||||
- Motyw **wędrowca** („Bakczysaraj”, „Ajudah”) – samotnego, wyobcowanego.
|
||||
|
||||
- Orientalizm (opis kultury i krajobrazu Krymu).
|
||||
|
||||
- **Podmiot liryczny**: Pielgrzym (alter ego Mickiewicza), który zachwyca się przyrodą, ale czuje się obco.
|
||||
|
||||
3. **Przykładowe sonety**:
|
||||
|
||||
- **„Stepy akermańskie”**:
|
||||
|
||||
- Metafora stepu jako oceanu, tęsknota za Litwą.
|
||||
|
||||
- **„Burza”**:
|
||||
|
||||
- Dramatyczny opis natury jako symbolu ludzkiego losu.
|
||||
|
||||
- **„Ajudah”**:
|
||||
|
||||
- Refleksja o przemijaniu i sztuce („Pamiątka po sobie zostawiam trwałą”).
|
||||
|
||||
|
||||
---
|
||||
|
||||
### **„Dziady”**
|
||||
|
||||
1. **Część II i IV (1823 r.)**:
|
||||
|
||||
- **Miejsce akcji**: Litwa, obrzęd dziadów (ludowy zwyczaj przywoływania duchów).
|
||||
|
||||
- **Główne idee**:
|
||||
|
||||
- **Winę i karę** (duchy dzieci, Złego Pana, pasterki).
|
||||
|
||||
- **Moralność ludowa** (pomaganie innym, konsekwencje grzechów).
|
||||
|
||||
- **Postacie**:
|
||||
|
||||
- **Guślarz** – przewodnik obrzędu.
|
||||
|
||||
- **Widmo** (duch) – nieszczęśliwa miłość (IV część).
|
||||
|
||||
2. **Część III (1832 r., tzw. „Dziady drezdeńskie”)**:
|
||||
|
||||
- **Geneza**: Powstanie po upadku powstania listopadowego, protest przeciwko carskiej tyranii.
|
||||
|
||||
- **Główne wątki**:
|
||||
|
||||
- **Martyrologia narodu** (sceny więzienne, np. „Sen Senatora”).
|
||||
|
||||
- **Mesjanizm** (Polska jako „Chrystus narodów”).
|
||||
|
||||
- **Bunt Konrada** (Wielka Improwizacja) – monolog o cierpieniu i walce z Bogiem.
|
||||
|
||||
- **Postacie**:
|
||||
|
||||
- **Konrad** – romantyczny bohater-buntownik.
|
||||
|
||||
- **Ks. Piotr** – mistyk, przeciwwaga dla Konrada.
|
||||
|
||||
3. **Cechy dramatu romantycznego w „Dziadach”**:
|
||||
|
||||
- Łączenie realizmu z fantastyką (duchy, wizje).
|
||||
|
||||
- Luźna kompozycja (sceny niezależne, np. „Ustęp”).
|
||||
|
||||
- Synkretyzm gatunkowy (liryka, epika, dramat).
|
||||
Loading…
Add table
Reference in a new issue