vaegq/notes
1
0
Fork 0
Code Issues Pull requests Projects Releases Packages Wiki Activity Actions

vault backup: 2025-05-18 20:07:32

Browse source
This commit is contained in:
Sebastian Ranoszek 2025-05-18 20:07:32 +02:00
parent b4cc3df1b5
commit a1317d00d0
2 changed files with 198 additions and 72 deletions
Show stats Download patch file Download diff file Expand all files Collapse all files

12
.obsidian/workspace.json vendored
View file

@ -239,6 +239,16 @@
"icon": "viewIcon", "icon": "viewIcon",
"title": "Markdown-Autocomplete" "title": "Markdown-Autocomplete"
} }
},
{
"id": "1bb0582c77aaaecf",
"type": "leaf",
"state": {
"type": "copilot-chat-view",
"state": {},
"icon": "message-square",
"title": "Copilot"
}
} }
], ],
"currentTab": 6 "currentTab": 6
@ -267,7 +277,7 @@
"copilot:Open Copilot Chat": false "copilot:Open Copilot Chat": false
} }
}, },
"active": "c4502a3f6b7de95c", "active": "801cb97c4f56dcb9",
"lastOpenFiles": [ "lastOpenFiles": [
"notes/POLSKI 16.05.2025.md", "notes/POLSKI 16.05.2025.md",
"notes/NIEMIECKI 19.05.2025.md", "notes/NIEMIECKI 19.05.2025.md",

252
notes/NIEMIECKI 19.05.2025.md
View file

@ -5,15 +5,15 @@
| nazywać obowiązki domowe | X | | | nazywać obowiązki domowe | X | |
| stosować przysłówki określające pory dnia (przy powtarzalności) | X | | | stosować przysłówki określające pory dnia (przy powtarzalności) | X | |
| stosować zaimki dzierżawcze w celowniku i bierniku | X | | | stosować zaimki dzierżawcze w celowniku i bierniku | X | |
| wypełniać formularz reklamacyjny | | | | wypełniać formularz reklamacyjny | X | |
| odmieniać i stosować czasownik wissen | X | | | odmieniać i stosować czasownik wissen | X | |
| opowiadać o dniu własnym i innych osób | X | | | opowiadać o dniu własnym i innych osób | X | |
| stosować wyrażenie es gibt | X | | | stosować wyrażenie es gibt | X | |
| analizować statystyki | | | | analizować statystyki | | X |
| opowiadać o wykonywanych obowiązkach oraz pytać o nie i reagować na pytanie związane z obowiązkami w domu | X | | | opowiadać o wykonywanych obowiązkach oraz pytać o nie i reagować na pytanie związane z obowiązkami w domu | X | |
| wymieniać wady i zalety zakupów online | | | | wymieniać wady i zalety zakupów online | X | |
| wyrażać opinie na temat zakupów online | | | | wyrażać opinie na temat zakupów online | X | |
# **1. GRAMMATIK** # 1. GRAMMATIK
### - Przysłówki określające pory dnia (przy powtarzalności) ### - Przysłówki określające pory dnia (przy powtarzalności)
@ -26,10 +26,13 @@
- Przysłówki określające pory dnia, w przypadku których czynność powtarza się regularnie, otrzymują końcówkę **-s** - Przysłówki określające pory dnia, w przypadku których czynność powtarza się regularnie, otrzymują końcówkę **-s**
- Przykłady - Przykłady
1. **Am Abend** führe ich meinen Hund aus 1. **Am Abend** führe ich meinen Hund aus (_**Wieczorem** wyprowadzam mojego psa_).
(**Wieczorem** wyprowadzam mojego psa) 2. **Abends** führe ich meinen Hund aus (_**Wieczorami** wyprowadzam mojego psa_).
2. **Abends** führe ich meinen Hund aus 3. **Morgens** trinke ich Kaffee. (**_Codziennie** rano piję kawę_).
(**Wieczorami** wyprowadzam mojego psa) 4. **Vormittags** arbeite ich im Büro. (**_Przedpołudniami** pracuję w biurze_).
5. **Mittags** esse ich zu Hause. (_**W południe** jem w domu_ – codziennie).
6. **Nachmittags** spiele ich Fußball. (**_Po południu** gram w piłkę_ – regularnie).
7. **Abends** sehe ich fern. (_**Wieczorami** oglądam telewizję_).
### - Czasownik wissen ### - Czasownik wissen
@ -43,64 +46,91 @@
- Czasownik **wissen** oznacza wiedzieć. Odmienia się on podobnie do czasowników modalnych. Czasownik ten ma w 1. i 3. osobie liczby pojedynczej takie same formy - Czasownik **wissen** oznacza wiedzieć. Odmienia się on podobnie do czasowników modalnych. Czasownik ten ma w 1. i 3. osobie liczby pojedynczej takie same formy
- Przykłady - Przykłady
1. Das weiß ich nicht. (Nie wiem). 1. Das **weiß** ich nicht. (_Nie wiem_).
2. Er weiß es nicht. (On tego nie wie). 2. Er **weiß** es nicht. (_On tego nie wie_).
3. Ich **weiß** die Antwort. (_Znam odpowiedź_).
4. Du **weißt** nicht, wo er ist. (_Nie wiesz, gdzie on jest_).
5. Er **weiß** alles über Autos. (_On wie wszystko o samochodach_).
6. Wir **wissen**, dass du lügst. (_Wiemy, że kłamiesz_).
7. Ihr **wisst** zu viel! (_Wy wiecie za dużo!_).
### - Zaimek dzierżawczy w celowniku i bierniku ### - Zaimek dzierżawczy w celowniku i bierniku
- Zaimki dzierżawcze mają w języku niemieckim różne formy - zależnie od osoby i rodzaju rzeczownika. Zaimek dzierżawczy odmienia się przez przypadki. - Zaimki dzierżawcze mają w języku niemieckim różne formy - zależnie od osoby i rodzaju rzeczownika. Zaimek dzierżawczy odmienia się przez przypadki.
| CELOWNIK | | | | - Zaimek dzierżawczy (np. _mein_, _dein_) musi być dopasowany do:
|:--------------------------- |:--------------------------- |:------------------------- |:----------------------- |
- **przypadku** (celownik/biernik),
- **rodzaju** rzeczownika (męski/żeński/niematerialny/l. mnoga).
| CELOWNIK | Komu? | Czemu? | |
| :-------------------------- | :-------------------------- | :------------------------ | :----------------------- |
| liczba pojedyncza | | | | | liczba pojedyncza | | | |
| Męski | Damski | Neutralny | Mnogi | | Męski | Damski | Nijaki | Mnogi |
| d==em==/ein==em==<br>Vater | d==er/==ein==er==<br>Mutter | d==em==/ein==em==<br>Kind | d==en==/-<br>Kindern | | d**em**/ein**em**<br>Vater | d**er**/ein**er**<br>Mutter | de**m**/ein**em**<br>Kind | de**n**/-<br>Kinde**rn** |
| mein==em==/ | mein==er==/ | mein==em==/ | mein==en==/ | | mein**em**/ | mein**er**/ | mein**em**/ | mein**en**/ |
| dein==em==/ | dein==er==/ | dein==em==/ | dein==en==/ | | dein**em**/ | dein**er**/ | dein**em**/ | dein**en**/ |
| sein==em==/ | sein==er==/ | sein==em==/ | sein==en==/ | | sein**em**/ | sein**er**/ | sein**em**/ | sein**en**/ |
| unser==em==/ | unser==er==/ | unser==em==/ | unser==en==/ | | unser**em**/ | unser**er**/ | unser**em**/ | unser**en**/ |
| eur==em==/ | eur==er==/ | eur==em==/ | eur==en==/ | | eur**em**/ | eur**er**/ | eur**em**/ | eur**en**/ |
| ihr==em==/<br>Ihr==em==<br> | ihr==er==/<br>Ihr==er== | ihr==em==/<br>Ihr==em== | ihr==en==/<br>Ihr==en== | | ihr**em**/<br>Ihr**em**<br> | ihr**er**/<br>Ihr**er** | ihr**em**/<br>Ihr**em** | ihr**en**/<br>Ihr**en** |
| Vater | Mutter | Kind | Kindern | | Vater | Mutter | Kind | Kindern |
| BIERNIK | | | | | BIERNIK | Kogo? | Co? | |
| -------------------------- | -------------------------- | ------------------- | --------------------- | | -------------------------- | -------------------------- | --------------- | --------------------- |
| liczba pojedyncza | | | | | liczba pojedyncza | | | |
| Męski | Damski | Neutralny | Mnogi | | Męski | Damski | Nijaki | Mnogi |
| d==en==/ein==en==<br>Vater | d==ie==/ein==e==<br>Mutter | d==as==/ein<br>Kind | d==ie==/<br>Kinder | | d**en**/ein**en**<br>Vater | d**ie**/ei**ne**<br>Mutter | das/ein<br>Kind | di**e**/<br>Kinder |
| mein==en==/ | mein==e==/ | mein/ | mein==e==/ | | mein**en**/ | mei**ne**/ | mein/ | mei**ne**/ |
| dein==en==/ | dein==e==/ | dein/ | dein==e==/ | | dein**en**/ | dei**ne**/ | dein/ | dei**ne**/ |
| sein==en==/ | sein==e==/ | sein/ | sein==e==/ | | sein**en**/ | sei**ne**/ | sein/ | sei**ne**/ |
| unser==en==/ | unser==e==/ | unser/ | unser==e==/ | | unser**en**/ | unse**re**/ | unser/ | unse**re**/ |
| eur==en==/ | eur==e==/ | euer/ | eur==e==/ | | eur**en**/ | eu**re**/ | euer/ | eu**re**/ |
| ihr==en==/<br>Ihr==en== | ihr==e==/<br>Ihr==e== | ihr/<br>Ihr | ihr==e==/<br>Ihr==e== | | ihr**en**/<br>Ihr**en** | ih**re**/<br>Ih**re** | ihr/<br>Ihr | ih**re**/<br>Ih**re** |
| Vater | Mutter | Kind | Kinder | | Vater | Mutter | Kind | Kinder |
- Przykłady: - Przykłady - celownik:
1. Ich lerne gern in ==meinem== Zimmer. 1. Ich helfe **meinem** Bruder. (_Pomagam mojemu bratu_ – męski).
(Chętnie uczę się w ==moim== pokoju). 2. Sie gibt **ihrer** Freundin ein Geschenk. (_Ona daje prezent swojej przyjaciółce_ – żeński).
2. Wir helfen ==unseren== Eltern. 3. Er antwortet **seinem** Lehrer. (_On odpowiada swojemu nauczycielowi_ – męski).
(Pomagamy ==naszym== rodzicom). 4. Wir danken **unserer** Mutter. (_Dziękujemy naszej mamie_ – żeński).
3. Ich räume ==mein== Zimmer auf. 5. Das Kind folgt **seinem** Hund. (_Dziecko idzie za swoim psem_ – nijaki).
(Sprzątam ==mój== pokój). 6. Ich schreibe **meinen** Eltern. (_Piszę do moich rodziców_ – l. mnoga).
4. Er besucht ==seinen== Vater. 7. Er hilft **keinem** Fremden. (_On nie pomaga żadnemu obcemu_ – męski).
(On odwiedza ==swojego== ojca). 8. Sie zeigt **ihrer** Tochter das Bild. (_Ona pokazuje swojej córce obraz_ – żeński).
9. Wir schenken **unserem** Kind ein Buch. (_Dajemy naszemu dziecku książkę_ – nijaki).
10. Ihr gebt **euren** Freunden Geld. (_Dajecie swoim przyjaciołom pieniądze_ – l. mnoga).
- Przykłady - biernik:
1. Ich helfe **meinem** Bruder. (_Pomagam mojemu bratu_ – męski).
2. Sie gibt **ihrer** Freundin ein Geschenk. (_Ona daje prezent swojej przyjaciółce_ – żeński).
3. Er antwortet **seinem** Lehrer. (_On odpowiada swojemu nauczycielowi_ – męski).
4. Wir danken **unserer** Mutter. (_Dziękujemy naszej mamie_ – żeński).
5. Das Kind folgt **seinem** Hund. (_Dziecko idzie za swoim psem_ – nijaki).
6. Ich schreibe **meinen** Eltern. (_Piszę do moich rodziców_ – l. mnoga).
7. Er hilft **keinem** Fremden. (_On nie pomaga żadnemu obcemu_ – męski).
8. Sie zeigt **ihrer** Tochter das Bild. (_Ona pokazuje swojej córce obraz_ – żeński).
9. Wir schenken **unserem** Kind ein Buch. (_Dajemy naszemu dziecku książkę_ – nijaki).
10. Ihr gebt **euren** Freunden Geld. (_Dajecie swoim przyjaciołom pieniądze_ – l. mnoga).
### - Wyrażenie es gibt ### - Wyrażenie es gibt
- Po zwrocie es gibt (jest/są) rzeczownik występuje w bierniku - Po zwrocie es gibt (_jest/są_) rzeczownik występuje w bierniku (_Akkusativ_)
- Przykłady - Przykłady
1. Es gibt hier einen Blumenladen. 1. **Es gibt** einen Park in der Stadt. (_W mieście jest park_ – męski, biernik: _einen_).
(Tutaj jest kwiaciarnia). 2. **Es gibt** hier keine Schule. (_Tu nie ma szkoły_ – żeński, biernik: _keine_).
2. Es gibt im Zimmer kein Bett. 3. **Es gibt** im Wald viele Tiere. (_W lesie jest wiele zwierząt_ – l. mnoga, biernik: _viele_).
(W pokoju nie ma łóżka). 4. **Es gibt** heute keinen Kuchen. (_Dziś nie ma ciasta_ – męski, biernik: _keinen_).
3. Es gibt in der Stadt viele Geschäfte. 5. **Es gibt** in diesem Café leckere Kekse. (_W tej kawiarni są pyszne ciasteczka_ – l. mnoga).
(W mieście jest dużo sklepów). 6. **Es gibt** kein Problem. (_Nie ma problemu_ – nijaki, biernik: _kein_).
7. **Es gibt** eine neue Regel. (_Jest nowa zasada_ – żeński, biernik: _eine_).
8. **Es gibt** zu viel Lärm. (_Jest za dużo hałasu_ – męski, biernik: _viel_).
9. **Es gibt** nur einen Weg. (_Jest tylko jedna droga_ – męski).
10. **Es gibt** in Deutschland viele Burgen. (_W Niemczech jest wiele zamków_).
# 2. OBOWIĄZKI DOMOWE # 2. OBOWIĄZKI DOMOWE
- Welche Pflichten hast du zu Hause? - Obowiązki
(ile masz obowiązków w domu)
die Pflichten - obowiązki
1. Staub saugen - Odkurzać 1. Staub saugen - Odkurzać
2. das Zimmer aufräumen - Sprzątać pokój 2. das Zimmer aufräumen - Sprzątać pokój
3. die Hemden bügeln - Prasować koszule 3. die Hemden bügeln - Prasować koszule
@ -112,24 +142,110 @@
9. Ordnung machen - zrobić porządek 9. Ordnung machen - zrobić porządek
10. die Wäsche waschen - prać, robić pranie 10. die Wäsche waschen - prać, robić pranie
- Obowiązki (2 do osoby w rodzinie)
- Ja
1. Ich räume mein zimmer auf
2. Ich bringe den Müll raus.
- Siostra
1. Meine Schwester putzt das Haus.
2. Meine Schwester füttert den Hund.
- Tata
1. Mein Vater mäht den Rasen.
2. Mein Vater repariert das Auto.
- Mama
1. Meine Mutter macht das Abendessen.
2. Meine Mutter wäscht die Wäsche.
- Obowiązki (2 do osoby w rodzinie)
- Ja:
1. **Ich räume mein Zimmer auf.** (_Sprzątam swój pokój_).
2. **Ich bringe den Müll raus.** (_Wynoszę śmieci_).
- Siostra (Schwester):
1. **Meine Schwester putzt das Haus.** (_Moja siostra sprząta dom_).
2. **Meine Schwester füttert den Hund.** (_Moja siostra karmi psa_).
- Tata (Vater):
1. **Mein Vater mäht den Rasen.** (_Mój tata kosi trawę_).
2. **Mein Vater repariert das Auto.** (_Mój tata naprawia samochód_).
- Mama (Mutter):
1. **Meine Mutter macht das Abendessen.** (_Mama robi kolację_).
2. **Meine Mutter wäscht die Wäsche.** (_Mama robi pranie_).
- Przykładowe zdania:
1. **Ich sauge jeden Tag Staub.** (_Codziennie odkurzam_).
2. **Mein Bruder räumt sein Zimmer auf.** (_Mój brat sprząta swój pokój_).
3. **Meine Mutter bügelt die Hemden.** (_Mama prasuje koszule_).
4. **Am Abend spüle ich das Geschirr.** (_Wieczorem zmywam naczynia_).
5. **Samstags wische ich den Fußboden.** (_W soboty myję podłogę_).
6. **Sie legt ihre Klamotten in den Schrank.** (_Ona wkłada swoje ubrania do szafy_).
7. **Jeden Montag bringe ich den Müll weg.** (_W każdy poniedziałek wynoszę śmieci_).
8. **Mein Vater putzt die Dusche.** (_Mój tata czyści prysznic_).
9. **Sonntags mache ich Ordnung im Haus.** (_W niedziele robię porządek w domu_).
10. **Meine Schwester wäscht die Wäsche.** (_Moja siostra robi pranie_).
-  Dodatkowe pytania i odpowiedzi:
1. **Welche Pflichten hast du zu Hause?** (_Jakie masz obowiązki w domu?_)
- **Ich muss mein Zimmer aufräumen und den Müll wegbringen.** (_Muszę sprzątać pokój i wynosić śmieci_).
2. **Wer hilft dir bei den Hausaufgaben?** (_Kto pomaga ci w obowiązkach domowych?_)
- **Meine Schwester putzt das Badezimmer, und mein Vater kocht manchmal.** (_Moja siostra czyści łazienkę, a tata czasem gotuje_).
3. **Was machst du am Wochenende?** (_Co robisz w weekend?_)
- **Ich wasche die Wäsche und sauge Staub.** (_Piorę i odkurzam_).
# 3. OPIS DNIA # 3. OPIS DNIA
1. Um 7 Uhr stehe ich auf, ziehe mich an und packe für die Schule, dann frühstücke ich, putze mir die Zähne und gehe zur Schule - Główne zwroty i słownictwo:
2. von 8 bis 15 Uhr lerne ich in der Schule - **aufstehen** – wstawać
3. Um 16 Uhr komme ich nach Hause, esse zu Abend und mache dann meine Hausaufgaben. - **sich anziehen** – ubierać się
4. Von 18 bis 23 Uhr spiele ich am Computer und spreche mit meinen Freunden - **für die Schule packen** – pakować się do szkoły
5. Um 23 Uhr dusche ich und gehe ins Bett - **frühstücken** – jeść śniadanie
- **sich die Zähne putzen** – myć zęby
- **zur Schule gehen** – iść do szkoły
- **lernen** – uczyć się
- **nach Hause kommen** – wracać do domu
- **zu Abend essen** – jeść kolację
- **Hausaufgaben machen** – odrabiać lekcje
- **am Computer spielen** – grać na komputerze
- **mit Freunden sprechen** – rozmawiać z przyjaciółmi
- **duschen** – brać prysznic
- **ins Bett gehen** – iść spać
- Pełny opis dnia:
1. **Um 7 Uhr** stehe ich auf, ziehe mich an und packe für die Schule, dann frühstücke ich, putze mir die Zähne und gehe zur Schule.
2. **Von 8 bis 15 Uhr** lerne ich in der Schule.
3. **Um 16 Uhr** komme ich nach Hause, esse zu Abend und mache dann meine Hausaufgaben.
4. **Von 18 bis 23 Uhr** spiele ich am Computer und spreche mit meinen Freunden.
5. **Um 23 Uhr** dusche ich und gehe ins Bett.
- 10 Przykładowych zdań z wyjaśnieniem
1. **Ich stehe um 7 Uhr auf.** (_Wstaję o 7:00_) – Czasownik **aufstehen** jest rozdzielny (trennbar), więc przedrostek **auf** idzie na koniec zdania.
2. **Ich ziehe mich schnell an.** (_Ubieram się szybko_) – **sich anziehen** to zwrot czasownikowy (odmienia się przez osoby: _ich ziehe mich an_, _du ziehst dich an_).
3. **Ich packe meinen Rucksack für die Schule.** (_Pakuję plecak do szkoły_) – **für + Akkusativ** (dla szkoły).
4. **Zum Frühstück esse ich Brot mit Käse.** (_Na śniadanie jem chleb z serem_) – **zum Frühstück** = na śniadanie.
5. **Ich putze mir die Zähne mit Zahnpasta.** (_Myję zęby pastą_) – **sich (Dativ) die Zähne putzen** (np. _ich putze mir_, _er putzt sich_).
6. **Die Schule beginnt um 8 Uhr.** (_Lekcje zaczynają się o 8:00_) – Czas **um + godzinę** (np. _um 15 Uhr_).
7. **Nach der Schule komme ich nach Hause.** (_Po szkole wracam do domu_) – **nach + Dativ** (np. _nach dem Unterricht_).
8. **Ich mache meine Hausaufgaben am Schreibtisch.** (_Odrabiam lekcje przy biurku_) – **am Schreibtisch** = przy biurku (lokalizacja).
9. **Am Abend spiele ich Videospiele.** (_Wieczorem gram w gry wideo_) – **am Abend** = wieczorem (określenie czasu).
10. **Ich gehe um 23 Uhr schlafen.** (_Idę spać o 23:00_) – **schlafen gehen** = iść spać (czasownik rozdzielny).|
# 4. ZAKUPY ONLINE (REKLAMACJA)
- Przydatne słownictwo
- **online kaufen** – kupować online
- **der Artikel/das Produkt** – artykuł/produkt
- **kaputt/defekt** – zepsuty
- **nicht funktionieren** – nie działać
- **reklamieren** – reklamować
- **der Kundenservice** – obsługa klienta
- **zurückschicken** – odesłać
- **das Geld zurückverlangen** – żądać zwrotu pieniędzy
- **der Umtausch** – wymiana
- **die Rechnung/der Kassenbon** – faktura/paragon
- Przykładowy tekst (reklamacja)
**Letzte Woche habe ich online einen neuen Kopfhörer gekauft. Leider funktioniert er nicht – es gibt kein Sound! Ich habe den Kundenservice kontaktiert und sie sagten, ich soll den Artikel zurückschicken. Jetzt warte ich auf eine Erstattung oder einen Umtausch.**
(_W zeszłym tygodniu kupiłem online nowe słuchawki. Niestety nie działają – nie ma dźwięku! Skontaktowałem się z obsługą klienta i powiedzieli, żebym odesłał produkt. Teraz czekam na zwrot pieniędzy lub wymianę._)
- 10 Przykładowych zdań
1. **Ich habe ein Handy online bestellt.** (_Zamówiłem telefon online_).
2. **Das Produkt war kaputt, als es ankam.** (_Produkt był zepsuty, gdy dotarł_).
3. **Die Kamera funktioniert nicht richtig.** (_Aparat nie działa poprawnie_).
4. **Ich habe die Rechnung behalten.** (_Zachowałem fakturę_).
5. **Der Kundenservice war sehr hilfsbereit.** (_Obsługa klienta była bardzo pomocna_).
6. **Ich muss das Paket zur Post bringen.** (_Muszę zawieść paczkę na pocztę_).
7. **Kann ich mein Geld zurückbekommen?** (_Czy mogę dostać zwrot pieniędzy?_).
8. **Der Verkäufer hat einen Umtausch angeboten.** (_Sprzedawca zaproponował wymianę_).
9. **Ich habe den defekten Artikel zurückgeschickt.** (_Odesłałem wadliwy produkt_).
10. **Nächstes Mal kaufe ich im Geschäft!** (_Następnym razem kupię w sklepie!_).
- Przydatne zwroty:
- **Es tut mir leid, aber...** – Przykro mi, ale...
- **Ich möchte reklamieren.** – Chcę złożyć reklamację.
- **Wo ist die Garantie?** – Gdzie jest gwarancja?
- **Ich verlange eine Lösung!** – Żądam rozwiązania!